Lezing

1

Frans Van Gils en Herman Janssen verzorgen op aanvraag een twee uur durende lezing over de dodendraad. Interesse? Neem contact op:
vangils.frans@telenet.be
herman.janssen@telenet.be

1

Inhoud

Bijna honderd jaar geleden stond aan de grens tussen België en Nederland een moordende elektrische draadversperring: de ‘dodendraad’. Dit gruwelijke obstakel uit de Eerste Wereldoorlog werd in 1915 door het Duitse leger opgericht aan de grens tussen bezet België en neutraal Nederland. De elektrische stroom bedroeg maar liefst tweeduizend volt. De Dodendraad stond op Belgisch grondgebied, van het Zwin tot bijna in Aken. De dodendraad volgde niet overal heel nauwkeurig de grens. De 450 kilometerlange, grillige rijksgrens werd sterk ingekort, waardoor grote stukken Belgisch grondgebied tussen de Dodendraad en de streng bewaakte Nederlandse grens kwamen te liggen. Waarom de dodendraad werd opgericht, hoe hij eruitzag, hoe hij werd bewaakt, hoe je de draad al dan niet wettig kon passeren en vooral wat de gevolgen ervan waren voor de grensbewoners: u verneemt het allemaal tijdens een twee uur durende presentatie aan de hand van uniek fotomateriaal.

 

Ook wordt gefocust op het grensgebied van de provincies Antwerpen (B) en Noord-Brabant (NL). Aan bod komen allerlei wetenswaardigheden over bijzondere locaties, zoals de bezette dorpen “achter de draad”. De enclaves van Baarle-Hertog daarentegen werden tijdens de Eerste Wereldoorlog niet bezet. Die bleven vrij omdat zij voor de Duitsers onbereikbaar waren zonder schending van de Nederlandse neutraliteit. De Baarlese enclaves werden al vlug het centrum van de Belgische brievenpost van en naar het front. Het Belgische leger richtte er bovendien een draadloos meet-, luister- en zendstation op. Routes van de gevreesde Duitse zeppelins en onderzeeboten werden in kaart gebracht, Duitse marinezenders werden afgeluisterd en uit het binnenland verzamelde spionageberichten werden gecodeerd en naar het Belgische hoofdkwartier verzonden. Het Nederlandse leger plaatste een drie meter hoge draad rond Baarle om de bevoorrading van de zender te voorkomen.

 

Tot slot verneemt u meer over het WO1-project ‘Hoogspanning aan de Belgisch-Nederlandse grens’, een herdenkingsproject in het noorden van de Antwerpse Kempen.

2

Het smokkelen van zeep.

3

Oprichting van de mast van het Belgische militaire meet-, luister- en zendstation MN7.

4

Het Nederlandse leger richtte een kippengaas- en prikkeldraadomheining op rondom het centrum van Baarle-Hertog-Nassau.

10

Frans Van Gils en Herman Janssen.